Przepisy o prawach konsumenta, regulujące świadczenie usług drogą elektroniczną wymagają, aby usługodawca uzyskał zgodę użytkownika na podejmowane działania i przetwarzanie danych, w szczególności danych osobowych. Zgoda użytkownika udzielana jest albo każdorazowo, albo podczas rejestracji w usłudze lub przy instalowaniu oprogramowania. Jednocześnie regulamin określa też warunki korzystania z aplikacji – co wolno, a czego nie wolno za jej pomocą robić użytkownikowi. Regulamin może więc być podstawą do dochodzenia swoich praw przez użytkownika, ale także podstawą do usunięcia konta czy wyciągnięcia innych konsekwencji przez operatora. Mimo to większość użytkowników aplikacji mobilnych nie czyta regulaminów, podobnie jak nie czyta regulaminów wszelkich innych usług, z których korzystamy.
Co reguluje regulamin?
Regulamin określa zwykle kilka istotnych kwestii, przede wszystkim zakres wykorzystania aplikacji przez użytkownika, zakres usług świadczonych przez dostawcę aplikacji oraz kwestie przetwarzania danych osobowych i wykorzystania danych użytkownika. Ponadto regulamin definiuje określenia wykorzystywane w samym regulaminie, ale także w komunikacji z użytkownikami. Wbrew pozorom jest to więcej niż tylko formalność, ponieważ sposób, w jaki zdefiniowano różne aspekty usługi, może być zarówno podstawą do dochodzenia swoich praw przez jedną ze stron, jak i sposobem, żeby się od odpowiedzialności wymigać. Mogą też być sposobem na omijanie pewnych przepisów. Dla użytkownika niespodzianką może okazać się w sytuacjach problematycznych definicja jakiegoś określenia, która nie jest do końca zgodna z jego powszechnym rozumieniem.
Wróćmy jednak do kwestii podstawowych. Regulamin precyzuje, jakie usługi dostawca aplikacji świadczy na rzecz jej użytkowników, a więc do czego jest zobowiązany wobec klienta. Jeżeli dostawca nie wywiązuje się ze zobowiązań wobec użytkownika, to jest to podstawą do wypowiedzenia umowy, a nawet do dochodzenia swoich praw przed sądem. Jednakże regulamin określa także prawa i obowiązki użytkownika. Po pierwsze, w zamian za dostęp do usług świadczonych za pośrednictwem aplikacji, użytkownik zobowiązuje się do pewnych działań, najczęściej w postaci opłat. Po drugie, użytkownik może wykorzystywać aplikację tylko do określonych w regulaminie celów. Nawet jeśli da się wykorzystać inaczej, nie wolno tego robić. Często regulamin określa konkretne działania, które nie są dopuszczalne. Zapisy te mają na celu z jednej strony zabezpieczenie dostawcy przed odpowiedzialnością za szkodliwe działania podjęte przez użytkowników aplikacji, a z drugiej strony chronią innych użytkowników danej platformy przed takimi działaniami.
Regulamin określa też, kiedy i na jakich warunkach operator może zmienić różne aspekty usług świadczonych na rzecz użytkownika, w tym również zapisy samego regulaminu. Oczywiste jest, że regulaminu nie można zmienić bez poinformowania użytkowników i uzyskania ich zgody na nowe zapisy, albo przynajmniej umożliwienia im rezygnacji z usługi. Jeżeli zmiany nastąpią bez należytego poinformowania użytkowników, nowy regulamin ich nie obowiązuje.
Dlaczego regulamin aplikacji mobilnej jest bardzo ważny?
Korzystanie z pełnej funkcjonalności aplikacji jest z reguły możliwe dopiero po zaakceptowaniu regulaminu. Często też samo korzystanie z aplikacji jest jednoznaczne z zaakceptowaniem regulaminu. Jeżeli użytkownik korzysta z aplikacji w sposób niezgodny z regulaminem, może to być podstawą do wyciągnięcia konsekwencji przez operatora. Zwykle może być podstawą do usunięcia czy ograniczenia konta użytkownika, ale mogą się z nim wiązać także konsekwencje prawne, w postaci sprawy cywilnej wytaczanej przez operatora lub stronę trzecią, a w skrajnych przypadkach nawet zgłoszenia do organów ścigania. Operatorzy usług elektronicznych i twórcy aplikacji mobilnych zabezpieczają się w ten sposób przed odpowiedzialnością za nielegalne i szkodliwe wykorzystanie aplikacji. Zakładam, że nie planujecie robić nic nielegalnego, ale jeżeli ktoś poczuje się pokrzywdzony przez wykorzystanie aplikacji w sposób legalny, ale niezgodny z regulaminem, dochodzić swoich praw będzie od użytkownika, a nie od operatora usług, czy twórcy aplikacji.
Podobnie, jeżeli użytkownik poczuje się w jakiś sposób pokrzywdzony na skutek korzystania z aplikacji, na ogół będzie mógł dochodzić swoich praw tylko, jeżeli nie wyraził zgody na działania, które uważa za krzywdzące. Typowym przykładem może być wykorzystanie danych osobowych, zdjęć, czy twórczości użytkownika. Jeżeli zgodziliście się na udostępnianie waszych danych teleadresowych przez operatora bez ograniczeń innym podmiotom, nie zdziwcie się, jeżeli zaczniecie dostawać spam. Podobnie, jeżeli zgodziliście się na wykorzystanie waszych zdjęć czy prac przez dostawcę aplikacji, to trudno będzie dochodzić swoich praw, jeżeli zdecyduje się on je jakoś wykorzystać, a nawet opublikować.
Co mi daje regulamin
Regulamin chroni przede wszystkim interesy twórców i operatora aplikacji, ale zabezpiecza również interesy użytkownika. Określa on, do jakich celów aplikacja może być wykorzystywane i jakie jej wykorzystanie jest zabronione, ale także, jaki zakres usług świadczy operator i do czego zobowiązuje się względem użytkowników. Jeżeli dostawca nie realizuje warunków świadczenia usług albo w inny sposób narusza prawa użytkownika, to daje mu to podstawę do różnych roszczeń. Jest to niejako przeciwieństwo sytuacji opisanych powyżej: jeżeli operator wykorzysta twoje dane w sposób niezgodny z regulaminem, to można zgłosić skargę do samego dostawcy aplikacji, do operatora platformy systemowej (czyli, w przypadku aplikacji mobilnych, firm Apple i Google), a nawet do sądu. Naruszenie regulaminu przez usługodawcę może też być podstawą do zwolnienia klienta z wszelkich zobowiązań (np. opłat).
Nie przeczytałem i teraz mam problem
Nawet jeżeli użytkownik zaakceptował niekorzystne dla niego zapisy regulaminu, to niekoniecznie wszystko stracone. Przede wszystkim, dostawcę aplikacji wciąż obowiązują przepisy ogólne i zapisy regulaminu nie mogą być niezgodne z prawem. Na przykład, przepisy RODO gwarantują nam prawo do wglądu w swoje dane osobowe, ich modyfikacji i odmówienia zgody na ich dalsze przetwarzanie. Tak więc, w razie udzielenia zgody na komercyjne wykorzystanie naszych danych kontaktowych, możemy zażądać zaprzestania ich wykorzystywania, nawet jeśli takiej opcji nie ma w regulaminie. W rzeczy samej, taki regulamin jest niezgodny z prawem i samo to może być podstawą do roszczeń.
Chronią nas również przepisy dotyczące fałszywej reklamy. Jeżeli zapisy regulaminu rozmijają się drastycznie z reklamami czy publicznymi wypowiedziami dostawcy aplikacji, dochodzenie przez niego roszczeń wynikających z tych zapisów regulaminu, będzie niemal niemożliwe. Jeżeli, na przykład, dostawca reklamuje usługę jako całkowicie darmową, a po fakcie żąda wysokich opłat (to dość pospolita forma oszustwa), sąd raczej nie uzna takich roszczeń, nawet jeśli opłaty te uwzględniono w regulaminie. W istocie, oszuści posługujący się tą metodą zwykle nie próbują nawet dochodzić swoich praw w sądzie, ograniczając się do nękania oszukanych klientów żądaniami. Niemniej jednak lepiej jest przeczytać regulamin i oszczędzić sobie nerwów.
Czy aplikacje mobilne są bezpieczne
Czy aplikacje mobilne są bezpieczne? Zasadniczo w większości tak. Bezpieczeństwo aplikacji mobilnych w dużej mierze zależy od ich użytkowników. Trzeba stosować zdroworozsądkowe zasady korzystania z aplikacji mobilnej. Przede wszystkim powinna ona pochodzić z zaufanego źródła. Najlepiej instalować tylko aplikacje pochodzące z oficjalnych sklepów. Producenci muszą przechodzić przez skomplikowany proces weryfikacji, zarówno od strony software’owej, jak i w zakresie zapisów regulaminu, co gwarantuje pewien poziom bezpieczeństwa. Także ryzyko negatywnych opinii czy skarg do operatora sklepu motywuje twórców aplikacji do zapewnienia bezpieczeństwa użytkownikom. Nigdy nie należy instalować aplikacji z nieznanego źródła, ponieważ mogą one mieć charakter szkodliwego oprogramowania, a dochodzenie swoich praw względem ich twórców może być niemożliwe. Poza tym należy oczywiście zapoznać się z zapisami regulaminu i upewnić, że nie ma tam nic, na co nie chcielibyśmy się zgodzić.
